Stress de baas

Een metafoor:

Als kind had ik een sneeuwbol met een figuur in het midden. Bij het schudden van de sneeuwbol kwam de storm op en de sneeuw dwarrelde door elkaar. Ik zette de bol op tafel zag ik alle sneeuw vallen en werd het stil in de bol.

Stel nu dat de sneeuwbol je hoofd is. En dat de prikkels, triggers en stress van buitenaf er voor zorgen dat je van binnen midden in de sneeuwstorm zit. Hoe zorg je er dan voor om tot rust te komen – te verstillen?

Bevriezen – Vechten – Vluchten

Om te begrijpen hoe stress werkt moeten wij eerst even een stap terug doen en kijken hoe onze hersenen werken. Er zijn drie verschillende manieren om met een (dramatische) gebeurtenis om te gaan.

• bevriezen
• vechten
• of vluchten

Hoe jij ook op een prikkel of gebeurtenis reageert – je bloedbanen vernauwen, je ademhaling gaat omhoog en je spieren staan op actie. Je hele lichaam staat op ALERT!
Je lichaam wil hoe dan ook overleven – hiervoor wordt adrenaline uitgestoten.

Pas als de spanning, de gebeurtenis of de prikkel over is, voel je jezelf wat gaan ontspannen. Je lichaam maakt cortisol aan. Je lichaam weet – ik ben alert – maar ik hoef niet gelijk te reageren.

In dit voorbeeld is stress of een stressreactie een uitgangspunt van overleven. Echter als deze toestand aanhoudt kan dit leiden tot problemen (zowel van lichamelijke als mentale aard).

Wanneer wordt stress een probleem?

Kort door de bocht: “Als de sneeuw nooit meer stil blijft liggen.”
Door een volledige overvloed aan informatie, prikkels, triggers en gebeurtenissen van buitenaf zijn wij afgeleid en hebben verleerd om stil te staan. Als voorbeeld zou je eens kunnen testen hoe jij (of iemand anders) reageert als je het geluid van een telefoon hoort gaan of een bericht op de app of social media ziet. Of kijk eens ECHT hoe vaak je op een dag je mail checkt, je social media checkt of gewoon even op je mobiel kijkt.

Volgens onderzoek pakken wij gemiddeld 65,8 keer per dag onze smartphone en staren wij gemiddeld 4 uur per dag naar het beeldscherm van onze telefoon. Hierin is het werk op de computer niet eens inbegrepen.

(Bron: gsm.info.nl)

Met andere woorden:

De problemen en klachten ontstaan als de draaglasten (prikkels, triggers, stress) groter worden dan de draagkracht (verstillen, ontspannen, niets doen).
Terwijl wij een aantal jaar geleden nog spraken van een overbelasting door langdurende stress – ga ik een stap verder en noem het een overbelasting door de informatiestroom – welke stress veroorzaakt.

Het evenwicht tussen de factoren die spanning veroorzaken (stressoren) en de momenten waarin wij ons ontspanning “toestaan” is uit balans.

Wat zijn de gevolgen van langdurige stress?

Langdurige (aanhoudende spanning) stress kan tot de volgende lichamelijke, psychisch/mentale en gedragsveranderingen leiden:

Lichamelijk:

• hartkloppingen
• benauwdheid tot ademnood
• hoofd-, rug- en schouderklachten
• vaker en sneller ziek (griep)

Psychisch:

• prikkelbaar en cynisch
• een gevoel van machteloosheid, somberheid en verveling
• eenzaam voelen

Gedrag:

• meer gaan roken, drinken of drugs gebruiken
• geheugen- en concentratieproblemen
• laag zelfbeeld.

Stress de baas – maar hoe?

Het eerste belangrijke punt is herkenning! Wees je bewust dat je stress ervaart en ga op zoek waar deze vandaan komt en/of hoe het ontstaan is. Wellicht ontdek je al een soort rode draad.

Maak de balans op en kijk eens kritisch naar je draagkracht (factoren waar je energie van krijgt) en je draaglast (factoren waar je op leeg loopt). En wees dus kritisch. Voorbeeld: hoe blij, uitgerust en ontspannen word je van social media?

Voelen

Door te voelen kom je meer en meer in jezelf. Als je weer een prikkel, trigger, stress ervaart blijf dan even stil staan en voel. Wat gebeurt er NU in je lichaam?
Van cliënten krijg ik vaak terug dat ze dan vooral op hun ademhaling gaan letten om even tot zichzelf te komen. Dit helpt hen om zich bewust te worden met wat zij aan het doen zijn en dat zij een keuze hierin hebben.

Verstillen

Gun jezelf de ruimte en neem vooral de tijd om te verstillen. Als ik cliënten adviseer om 5 minuten op een dag helemaal NIETS te doen – word ik vaak scheef aangekeken. Veel van mijn cliënten weten niet meer wat NIETS doen betekent of hoe zij dit “moeten” doen.
Dus, neem de tijd – gun jezelf de tijd om te verstillen – in welke situatie ook en met welke prikkel, trigger of spanning ook.

Veranderen

Als je begrijpt dat je ALTIJD een keuze kan en mag maken – is de verandering al begonnen. Veranderen begint bij bewustwording en bewustwording begint bij voelen en verstillen.
Verandering heeft tijd nodig en vooral herhaling. In de herhaling ligt de sleutel. De mooi aangelegde wandelroute door het bos is ook niet in een dag ontstaan. Herhaling maakt dat onze hersenen, wijzelf en onze omgeving kunnen wennen aan de nieuwe situatie.

Zichtbaar resultaat

Als gevolg van deze bewustwording zal je een stuk relaxter door het leven gaan, zal je uitdagingen aan durven gaan en zal je minder in je hoofd en veel meer in je lichaam zijn. De prikkels, triggers en stress van buitenaf zullen veranderen naar keuzes die gemaakt worden van binnenuit.
Naar buiten zal je zelfdbeeld zich vergroten, je lichamelijke klachten zullen afnemen en je zal meer controle ervaren over je gedachten, gevoelens en gedrag.

Je wordt weer de kapitein op je eigen schip.

Cliënten zeggen:

“Ik was net het witte konijn van Alice. Altijd maar op de klok kijken, nooit tijd en altijd het gevoel ik krijg iets niet af of ik ben al veel te laat. Mijn hoofd stroomde over van ideeën, gedachten en vooral meningen van anderen. Bij Kerstin heb ik geleerd om in mijn hoofd ruimte te maken en vooral af te dalen naar mijn lijf. Ik let nu veel meer op mijn ademhaling, voel beter aan “wat IK wil” en kan dit steeds beter verwoorden.”

Kees, 48 jaar

Neem contact op

Ben je de afgelopen vier weken regelmatig geïrriteerd, overprikkelt of veel aan het piekeren? Wil jij gedetailleerde weten hoe jij stress de baas kan worden? Neem gerust contact met mij op.