Therapie bij Angst en Paniek
“Angst sluit af, isoleert, gaat gepaard met spanningen en behoefte aan controle. Liefde doet het tegenovergestelde.”
“Angst sluit af, isoleert, gaat gepaard met spanningen en behoefte aan controle. Liefde doet het tegenovergestelde.”
Het komt nogal eens voor dat cliënten angst als iets negatiefs ervaren. Ik hoor ze vaak zeggen ‘daar moet ik van af’ en ‘dat is niet goed’ of ‘ik wil weer terug naar hoe het was, toen ik er nog geen last van had’. Dit soort gedachten werken enorm contraproductief en zorgen ervoor dat de angst nooit helemaal geaccepteerd wordt.
Als we even vanuit de metapsychologie daar naar kijken, dan zou je kunnen zeggen dat het tegenovergestelde van angst liefde is. Angst sluit af, isoleert, gaat gepaard met spanningen en behoefte aan controle. Liefde doet eigenlijk het tegenovergestelde. Liefde is open, wil delen, accepteert, ontspant, zorgt ervoor dat je je veilig voelt. Angst heeft dus altijd een functie.
In primaire zin gaat het over overleven. Als je bijvoorbeeld aangevallen wordt, dan zorgt angst ervoor dat je beter kunt vechten of vluchten. Maar op dieper niveau heeft angst vaak te maken met een dieper bewustzijnsniveau van jezelf. Het feit dat je dit niveau nog niet kent zorgt ervoor dat je je angstig voelt.
Denk maar eens aan als je ergens naar toe moet en de weg kwijt bent. Dan kun je je ook heel onveilig en vervelend gaan voelen. Dus leven en groeien gaat altijd gepaard met een angstbeleving, dat betekent juist dat je jezelf steeds beter kan leren kennen. En de uitdaging om daar dan weer doorheen te komen is kiezen voor liefde, vertrouwen, acceptatie etc..
Angst is dus ook een soort toets, een examen waarbij je bij slagen door gaat naar de volgende klas… En in het leven gebeurt er van alles, als we er aan toe zijn, om ons de mogelijkheid te geven om te kiezen en te groeien..
Natuurlijk maken we in de psychologie onderscheid tussen verschillende angstklachten. Denk aan paniekklachten, gegeneraliseerde angstklachten, allerlei fobieën etc… Maar toch is het fundament gewoon angst. En zoals we allemaal weten is vaak de angst voor de angst veel groter dan de angst zelf.
In therapie is het dan ook van belang dat je enerzijds meer contact gaat maken met de liefde die je bent. Dat je leert accepteren en vertrouwen. Maar ook dat je de angst leert te verdragen. Hiervoor zijn de exposure (blootstelling) oefeningen bedoelt. Dit geeft je de gelegenheid om zelf te gaan ervaren dat de angst eigenlijk nooit groter wordt dan je aan kan. Dit is ook wel logisch, want een nieuwe bewustzijnslaag wordt pas bewust als je er aan toe bent en is dus per definitie in balans met wat je aan kan!
Verder is in de behandeling van belang dat je weet dat je invloed kunt uitoefenen op angst. Enerzijds door acceptatie, liefde, vertrouwen, delen van angst, hulpvragen, maar ook daar het desensitiseren van de angst die je hebt opgeslagen in je hoofd en lichaam. Vooral het amygdalasysteem is daarbij van belang.
Desensitisatie betekent eigenlijk dat je de angstlading in je lichaam en hoofd laat uitdoven. Negatieve overtuigingen die je bijvoorbeeld hebt ontwikkeld door nare gebeurtenissen verliezen daarmee hun kracht, waardoor er meer positieve overtuiging kunnen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan een kale man die je ooit een klap heeft gegeven. Hierdoor kan het zijn, dat alle kale mannen die je tegenkomt een bepaalde spanning/angst bij je oproepen. In zo’n geval heb je een overtuiging gecreëerd over kale mannen. Enerzijds prima, want de functie is pas op, bescherm je zelf! Anderzijds weet je verstandelijk ook wel dat niet elke kale man je een klap gaat geven. In 99,99% van de gevallen wordt er een onnodige spanning/angst opgeroepen.
Dus enerzijds gaat de behandeling van angst vaak over het opsporen en onderzoeken van inadequate en inefficiënte denk-, voel- en gedragspatronen. Deze spelen zich vooral af in het bewuste. Denk hierbij ook aan bewust opgeslagen herinneren met een angstlading in het hypocampus-neocortexsysteem. Hiervoor gebruiken we cognitieve gedragstherapie (CGT), ‘Rational Emotiv Therapy’ (RET) en ‘Acceptance and Commitment Therapy’ (ACT). Anderzijds gaat de behandeling van angst over het ontladen van het amygdalasysteem in de hersenen (onbewuste herinneringen met een negatieve emotionele lading). Hiervoor gebruiken we ‘Eyemovement desensitisation and reprocessing’( EMDR), Bilaterale Experiëntiële Stimulatie Therapie (BEST) en visualisatie of imaginatie technieken.